مگس
مقدمه
مگسها جزء حشرات به شمار میآیند و به زیر رده بالداران یا حشرات تعلق دارند و حشرات بالدار دارای زایدههایی به نام دنبالههای شکمی و زواید تناسلی هستند مگسها به راسته دو بالان تعلق دارند. دو بالان جانورانی هستند که تعداد رگبالها کم است و بالهای پسین تبدیل به دو اندام کوتاه متورم شده است که هالتر نامیده میشود بخشهای مختلف بدن مشخص است و شکم دارای 4 تا 9 بند است و دگردیسی آنها کامل بوده و لاروهای آنها بدون پا هستند و ضمایم دهانی سوراخ کننده و مکنده دارند. این راسته شامل زیر راستههای متعدد است که انواع مگسها را شامل میشود.
کوتاه شاخان
شاخکها کوتاه و اغلب سه بندی است.
خرمگس: تند پروازند و چشمهای جانبی و برگ و نواری دارند. خرطومی برجسته دارند، مگسهای نر گیاهان را میمکند ولی مادهها از خون جانوران تغذیه میکنند.
دزد مگسان: حشراتی قوی و بدنی خاردار دارند در اطراف دهان یک ریش مویی وجود دارد حشرات دیگر را در حال پرواز شکار میکنند.
زنبور مگسان: دارای موهای پرپشت و متراکم شبیه زنبورها هستند پاها و خرطوم بلندی دارند.
زیر راسته پیچیده درزان
بیشیار مگسان: حشرات فاقد شیار پیشانی در اطراف قاعده شاخکها هستند.
شهد مگسان: رنگ این حشرات روشن است و فاقد موهای زبرند. از زنبورها یا زنبوران عسل تقلید میکنند. لاروهای آنها از شتهها تغذیه میکنند.
شیار دار مگسان
این حشرات دارای حلقهای در اطراف قاعده شاخکهای خود میباشند.
برمگسان: مگسهایی کوچکند و نوک شکم آنها باریک است. روی بالهای آنها لکههای تیره عرضی وجود دارند. لاروهای آنها گیاهخوارند و یا داخل میوه زندگی میکنند.
سرکه مگسان: چشمهای این جانوران معمولا قرمز است. از میوههای گندیده تغذیه میکنند.
ریشه مگسان: لاروهای آنها روی ریشه یا مواد فاسد شده زندگی میکنند بعضی گوشتخوارند.
سرامگسان: مگسهایی با اندازههای کوچکند لاروها روی مواد آلی در حال تجزیه رشد میکنند. بالغها روی پستانداران اهلی و وحشی و حتی انسان و حشرات کامل که در بعضی انواع دارای قطعات دهان نیش زننده هستند. از خون انسان و سایر موجودات خونگرم تغذیه میکنند. مگس خانگی دارای ضمایم دهانی اسفنجی است و میتواند غذاهای انسانی را آلوده کند.
گوشت مگسان: لاروها از حیوانات مرده ، مدفوع ، فضولات و غیره تغذیه میکنند یا روی بدن حشرات دیگرند.
تیز مگسان: این حشرات تخمها یا لاروهای خود را روی حشرات دیگر میگذارند.
اسب مگسان: بالغها بزرگ و به شکل زنبورند و در روی بدن آنها کرک وجود دارد چشمهای مرکب در حیوان نر و ماده از هم مجزا است پرواز سریع دارند و طول عمر در حیوان بالغ کوتاه است.
شفیره زایان
قطعات شکم نامشخص است پاهای آنها پنجهدار است تخمگذار هستند و در هر مرتبه یک لارو تولید میکنند.
سگ مگسان: بدنی مسطح و پهن شبیه شپش دارند بالدار یا بدون بالند شکم آنها حجیم است این مگسها روی پستانداران مخصوصا روی بدن خفاشها زندگی میکنند. انگلهای خارجی میباشند و از خون میزبان تغذیه میکنند.
نحل مگسان: حشراتی ریزند یا فاقد بالند و یا بالهای کوتاهی دارند عموما انگلند و روی زنبورها مخصوصا زنبوران عسل انگل میشوند. برولاسکا فاقد بالند و روی ملکه و حیوان نر زنبوران عسل زندگی میکنند
مگس ها خانگی ناقلین بیماری های اسهالی و عفونت های پوستی و چشمی
مگس خانگی معمولی، موسکا دومستیکا در ارتباط بسیار نزدیک با انسان زندگی می کند و در تمام دنیا انشار دارد. این حشرات با تغذیه از روی مواد غذایی و مواد دفعی ، عوامل مختلف بیماری را منتقل می کنند. ععلاوه بر مگس خانگی، تعدادی از گونه های دیگر از مگس نیز با محل زندگی انسانها سازگاری یافته و همان مشکلات را ایجاد می کنند. در مناطقی که آب و هوا گرم است، مگس فضولات، موسکا سوربنز، به طور دقیق همان نقش مگس خانگی را ایفا می کند. این مگس با مگس خانگی ارتباط نزدیک داشته و اهمیت قابل ملاحظه ای در انتقال بیماری ها دارد. مگس های گوشت (کالیفوریده) و سایر مگس ها با انتقال عفونت های دستگاه گوارش ارتباط داده می شوند. علاوه بر مگس خانگی، تعدادی از گونه های دیگر از مگس نیز با محل زندگی انسانها سازگاری یافته و همان مشکلات را ایجاد می کنند. در مناطقی که آب و هوا گرم است، مگس فضولات، موسکا سوربنز، به طور دقیق همان نقش مگس خانگی را ایفا می کند. این مگس با مگس خانگی ارتباط نزدیک داشته و اهمیت قابل ملاحظه ای در انتقال بیماری ها دارد. مگس های گوشت (کالیفوریده) و سایر مگس ها با انتقال عفونت های دستگاه گوارش ارتباط داده می شوند
چرخه زیست مگسها
تخمها
تخمها سفید و بین 1 تا 2 میلیمتر طول دارند و یكی یكی در گروههای كوچك گذشته میشوند هر مگس ماده روزانه 2 تا 4 بار تخم میگذارد، كه حاصل آن 500 عدد تخم میشود. چگونگی تغذیه مگس ماده در دوره زندگی لاروی، تأثیر زیادی در كیفیت و تعداد تخمها دارد. وجود رطوبت مناسب و درجه حرارت 20 تا 30 درجه سانتیگراد در سالم ماندن تخمها مؤثر است. نوزاد بدون پا ظرف مدت 20 ساعت در هوای گرم از تخم خارج میشوند و به سرعت از موادی كه مادر برای تسهیل فرایند تخمگذاری از آنها استفاده نمودهاست، تغذیه میكنند.
لاروها
در روزهای آغازین لاروها هركدام 3 تا 9 میلیمتر طول داشته و به رنگ كرم روشن میباشد. آنها بیضیشكل و استوانهای بوده و به صورت مخروطی، شكل گرفتهاند. سر شامل یك دسته قلابهای سیاه است و رشد از ناحیه سوراخهای عقبی آغاز میشود. دهان حفرهایشكل همراه با شكافهای سینوسی كه با حاشیه سیاه بادامكی شكل احاطه شدهاند، از دیگر ویژگیهای لارو است.
فاصله دوران لاروی تا مگس بالغ جمعا6 روز به طول میانجامد.
مگس بالغ (بزرگسال)
مگس خانگی 6 تا 7 میلیمتر طول دارد. طول جنس مؤنث، از طول جنس مذكر بیشتر است. مگس ماده را میتوان با توجه به فاصله بین چشمانش، از جنس نر كه چشمانی نزدیك به هم دارد تشخیص داد. جنس نر دارای چشمانی قرمز و دماغی اسفنجی شكل است. در ناحیه سینه چهار خط مشكی قوسدار به سمت بالا وجود دارد. شكم دارای رنگ خاكستری یا زرد با خطوط میانی درهم و تیره است كه از كنارهها هم مشخص میباشد.
اقدامات کنترل
مگس ها ممکن است به طور مستقیم توسط حشره کش ها یا وسایل فیزیکی مانند ، تله ها ، نوار های چسبنده، مگس کش و ابزار الکتریکی کشته شوند، به هر حال باید ترجیحا آنها را از طریق بهسازی محیط و رعایت مسائل بهداشتی کنترل کرد.
سطوحی را که مگس ها در آنجا استراحت می کنند می توان با حشره کش های طولانی اثر سمپاشی کرد. این روش علاوه بر تاثیر سریع در طولانی مدت نیز موثر است که مدت تاثیر آن از چند روز تا چند هفته بوده و به نوع حشره کش ، مواد سازنده دیوار ، حرارت ، رطوبت ، و سطح مقاومت در مگس ها بستگی دارد. شناسایی محل هایی که مگس ها بیشتر اوقات شب را در آنجا به سر می برند.حائز اهمیت است. فقط باید سطوحی را سمپاشی کرد که به طور عینی بعنوان محل استراحت مگس ها شناسایی شده اند. به طور عمده در شیرینی پزی ها ، رستورانها ، منازل و مجتمع ها از سمپاشی ابقایی استفاده می شود.